Prawo dla każdego

Prawo do żądania wypłaty świadczeń od podmiotu zobowiązanego do naprawienia szkody.

Uszczerbek w dobrach lub interesach, którego poszkodowany doznał wbrew własnej woli. To różnica wartości między tym, czym poszkodowany by dysponował, gdyby nie było zdarzenia wywołującego szkodę, a tym, czym rzeczywiście dysponuje na skutek tego zdarzenia,

• majątkowa – ma realny wymiar finansowy i materialny charakter, jest nią np. strata lub zniszczenie mienia (pojazdu, rzeczy), zarobki utracone w wyniku niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem, wydatki związane z leczeniem, poniesione koszty wynajmu pojazdu zastępczego czy naprawy pojazdu uszkodzonego lub wartość pojazdu w przypadku szkody całkowitej,
• niemajątkowa – jest trudna do uchwycenia, polega na doznaniu uszczerbku nie mającego charakteru rzeczowego, materialnego, jest nią np. krzywda w postaci bólu i cierpienia spowodowanego stratą osoby najbliższej, czy bólu i cierpienia spowodowanego skutkami wypadku w postaci obrażeń ciała i ich wpływu na życie poszkodowanego, na jego sprawność psychiczną, fizyczną czy intelektualną,
• osobowa – dotyczy zdrowia i integralności osoby fizycznej, ciała i psychiki człowieka,
• rzeczowa – dotyczy przedmiotów, rzeczy, najczęściej pojazdów, przedmiotów osobistych,

kwota, która ma w całości naprawić poniesioną szkodę, według zasady tzw. pełnej kompensaty, świadczeniem jest odszkodowanie, zadośćuczynienie czy renta (patrz → Odszkodowanie, patrz → Zadośćuczynienie). W ubezpieczeniach społecznych (sprawy z ZUS-em) świadczenie to najczęściej zasiłki, emerytury, renty.

naprawienie szkody przez podmiot zobowiązany

przysługuje zasadniczo za szkodę majątkową czyli za to co ma wartość materialną lub co można łatwo przeliczyć na pieniądze, przysługuje np. za zmniejszenie wartości nieruchomości, ograniczenie korzystania z nieruchomości, za zwrot kosztów leczenia, za zwrot wydatków na specjalną dietę, za utracone zarobki, za utracone lub uszkodzone mienie, etc.

przysługuje zasadniczo za szkodę niemajątkową czyli za to co nie ma wartości materialnej i za to czego nie da się tak po prostu „odkupić” a złagodzenie skutków doznanej krzywdy może jedynie nastąpić poprzez zapłatę kwoty pieniężnej. Zadośćuczynienie należy się za uszczerbek na zdrowiu, ból i cierpienie, krzywdę moralną, wszystkie niemajątkowe skutki wypadku, które odczuliśmy w naszym życiu: konieczność rezygnacji z uprawiania sportu, hobby, zmiany pracy, obniżenie nastroju czy depresję, osłabienie aktywności życiowej, konieczność rezygnacji z wyjazdów wakacyjnych, uczestniczenia w imprezach rodzinnych, konieczność zmiany sposobu życia, za doznanie stałego uszczerbek na zdrowiu, za ból i cierpienie po starcie w wypadku bliskiej nam osoby, etc.

najczęściej towarzystwo ubezpieczeniowe czyli ubezpieczyciel, jeśli brak polisy ubezpieczeniowej pokrywającej dane zdarzenie (wypadek) podmiotem odpowiedzialnym może być bezpośrednio sprawca wypadku (osoba fizyczna lub inny podmiot),w niektórych przypadkach także właściciel pojazdu nawet jeśli nie kierował pojazdem. Zdarza się także, że funkcję podmiotu odpowiedzialnego pełni Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny, np. gdy sprawca wypadku komunikacyjnego nie został ustalony lub nie posiadał ważnej polisy o.c. komunikacyjnego.

termin, po upływie którego na drodze sądowej zasadniczo nie jest już możliwe żądanie zapłaty należnych świadczeń (patrz → Świadczenie) od podmiotu odpowiedzialnego za szkodę, podmiot odpowiedzialny po upływie terminu przedawnienia może odmówić spełnienia naszych żądań (patrz → Roszczenie) i zasadniczo nie będzie można go już do tego przymusić, nawet sądownie.

związek pomiędzy zdarzeniem/wypadkiem a odniesioną w wypadku szkodą. Jeśli szkoda nie wynika z wypadku, nie jest jego normalnym, zwykłym następstwem to brak jest związku przyczynowego i szkoda taka nie podlega naprawieniu przez podmiot odpowiedzialny.

pozbawienie lub ograniczenie prawa własności (najczęściej dotyczy nieruchomości gruntowych lub budynkowych), dochodzi do niego poprzez wydanie decyzji administracyjnej lub innego aktu prawnego, często wbrew woli właściciela, na mocy których przeprowadzane są inwestycje oddziałujące, zazwyczaj negatywnie, na nieruchomość. Skutkiem czego jest doznanie przez jej właściciela ograniczenia prawa własności tej nieruchomości (patrz → Ograniczenie prawa własności).

konieczność tolerowania przez właściciela (zazwyczaj nieruchomości) zachowań lub uprawnień innych osób, ingerujących w jego własność. Np. posadowienie na nieruchomości lub w jej bliskim sąsiedztwie przez przedsiębiorstwo przesyłowe sieci przesyłowej jest ograniczeniem prawa własności tej nieruchomości. Polega ono np. na niemożności wykorzystania jej w pełni w sposób dotychczasowy gdy posadowiono słupy energetyczne lub utworzono strefę ochronną z zakazem zabudowy, co może powodować zmniejszenie wartości nieruchomości. To zaś uzasadnia żądanie stosownego odszkodowania.

skierowanie do sądu żądania ochrony prawnej w drodze procesu cywilnego, np. żądania zapłaty określonych kwot lub żądania nakazania innemu podmiotowi konkretnego zachowania. Powództwo wnosi zazwyczaj poprzez złożenie pozwu, czyli pisma zawierającego żądania.